काठमाण्डू, २०७५ सालमा नवलपरासीको प्रतापपुरको त्रिभुवन उच्च माध्यमिक विद्यालयमा अध्ययनरत २२ वर्षका अभिमन्यु अहिर (यादव) र सोही विद्यालयमा अध्ययनरत वर्ष १७ कि नाम परिवर्तित २०७५ (एम) प्रेम सम्बन्ध थिए ।
प्रेमको उन्मादमा उनीहरूले सहमतिमै विभिन्न स्थानमा शारीरिक सम्बन्ध पनि राखे । यहीबीचमा उनीहरूले घरमा नभनी मनकामना घुम्नसमेत गए ।
दुवैको सल्लाहमा नै एमलाई यादवले मन्दिरमा सिन्दूर हाले । फोटो खिचाए । उनीहरू केही दिन बुटवल घुमेर घर फर्किए ।
यता छोरी हराएको खबर पाएपछि परिवार खोजीमा लाग्यो । खोजी गर्दा गाउँमा एउटै विद्यालयमा अध्ययनरत यादवसँग भागेको जानकारी पाए ।
घर फर्कँदा उनीहरूको स्वागत प्रहरी र अदालतले गर्यो । युवतीका बुवाको जाहेरीले यादव (छोरीका प्रेमी) लाई बलात्कारी बनायो र उनी जेल परे ।
युवतीकी बुवाले छोरीलाई फकाएर यादवले राम्रो काम लगाइदिन्छु भनी फकाइ खजुरा खोलाको पुलमा लगेर जबरजस्ती करणी गरेको भन्दै जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा जाहेरी दिएका थिए ।
युवतीले पनि अदालतमा बुवाको दबाबमा आफूमाथि बलात्कार भएको बयान दिइन् ।
२०७५ सालमा जिल्ला अदालत नवलपरासीले यादवलाई आठ वर्ष कैद र २५ हजार जरिवाना सुनायो ।
त्यसविरुद्ध यादव उच्च अदालत दाङ, तुल्सीपुर पुगे । उच्च अदालत तुल्सीपुरको बुटवल इजलासले पनि २०७७ जेठ १५ मा जिल्लाको फैसला सदर गर्यो ।
उनी अब बलात्कारी भएर जेलमा बस्न ५ वर्ष बाँकी थियो । तर, त्यसविरुद्ध यादव परिवार सर्वोच्च पुग्यो ।
सर्वोच्चले २०८० चैत ७ गते सबै अभियोगबाट सफाइ पाउने फैसला सुनायो । र, बलात्कार नभएको र निर्दोष भएको ठहर गर्यो । जबकि उनले पाँच वर्ष जेलमा बिताइसकेका छन् ।
न्यायाधीशद्वय नहकुल सुवेदी र टेकनारायण ढुङ्गानाको संयुक्त इजलासले यस्तो फैसला सुनाएको हो ।
२०८० चैत ७ गतेको फैसला भएको मुद्दाको मंगलबार पूर्णपाठ सार्वजनिक गर्दै सर्वोच्चले जबरजस्ती करणी र दोषी ठहर गर्नेबारे सैद्धान्तिक व्याख्या गरेको हो ।
जसमा मन्जुरीमा नै करणी गरेको ठहर गर्दै सर्वोच्चले शारीरिक सम्बन्ध राख्दैमा बलात्कार भन्न नमिल्ने व्याख्या गरेको छ ।
‘शारीरिक सम्बन्ध राख्दैमा बलात्कार भन्न मिल्दैन’
अदालतले ‘जबरजस्ती करणीका सबै मुद्दाहरूलाई एउटै कसीमा राखी विवेचना गर्न मिल्दैन’ भनी व्याख्या गरेको कुरासमेत फैसलामा उल्लेख छ ।
सर्वोच्चको संयुक्त इजलासले भारतीय सर्वोच्च अदालतको व्याख्या र यसअघि सर्वोच्चबाटै कायम भएका नजिरहरूलाई समेत उल्लेख गरी यस्तो व्याख्या गरेको हो ।
उक्त मुद्दाको मंगलबार पूर्णपाठ सार्वजनिक गर्दै सर्वोच्चले जबरजस्ती करणी र दोषी ठहर गर्नेबारे सैद्धान्तिक व्याख्या गरेको हो ।
शारीरिक सम्पर्क राखेकै भरमा बलात्कार आरोप लगाउँदा अभियुक्तलाई गहिरो पीडा र अपमान र सम्मान तथा मर्यादामा पनि त्यत्तिकै आँच पुर्याउने अदालतको पूर्णपाठमा भनिएको छ ।
पीडित भनिएकी व्यक्ति वा जाहेरवालाको भनाइलाई मात्र आधार मान्दा अभियुक्तले न्याय पाउनै नसक्ने कहालीलाग्दो अवस्था आउनसक्नेतर्फ सतर्कतापूर्वक विचार गर्नुपर्ने भन्दै अदालतको चिन्ता समेत जनाएको छ ।
फैसलाको पूर्णपाठमा भनिएको छ— केवल पीडित भनिएकी व्यक्ति वा जाहेरवालाको भनाइलाई मात्र आधार मानी निजको भनाइ अन्य प्रमाणबाट समर्पित भए नभएकोतर्फ उचित ध्यान पुर्याउन नसकिएमा जबरजस्ती करणीलगायतका सामान्यतया प्रत्यक्षदर्शी साक्षीको अभाव रहने प्रकृतिका मुद्दामा कुनै पनि व्यक्तिलाई आरोप लगाइदिए पुग्ने हुँदैन् ।
यसले अभियुक्तले न्याय पाउनै नसक्ने कहालीलाग्दो अवस्था आउनसक्नेतर्फ न्यायकर्ताले सतर्कतापूर्वक विचार गर्नुपर्ने देखिन्छ ।
युवतीको परिवारले जबरजस्ती करणी भएको जाहेरी दिने र युवतीलाई प्रभावमा पारि बयान गराएकै भरमा युवालाई दोषी ठहर गर्न नसकिने सर्वोच्चको व्याख्यामा उल्लेख छ ।
फैसलाको पूर्णपाठमा थप भनिएको छ— वस्तुतः कुनै पनि वारदात प्रमाणबाट स्थापित हुने हो । अन्य प्रमाणको अभावमा केवल व्यक्तिको कथनबाट मात्र वारदात स्थापित हुन सक्दैन ।
पीडितले अदालतमा आइ बकपत्र गरेमा अन्य प्रमाण हेर्नै नपर्ने भन्नु न्यायको रोहमा उचित हुँदैन ।
अन्य प्रमाणबाट समर्थित नभएको केवल पीडित भनिएकी महिलाको भनाइलाई मात्र निर्णायक प्रमाण मानी कसुर ठहर गरेमा प्रतिवादीको फौजदारी न्यायको हक सङ्कुचित हुनसक्ने खतरातर्फ न्यायकर्ताले विचार पुर्याउनुपर्ने हुन्छ ।
पाँचवर्ष जेल सजायपछि निर्दोष
मुद्दाको तथ्यलाई हेर्दा प्रतिवादी अभिमन्यु अहिर (यादव) ले मौकाको बयानदेखि निरन्तर रूपमा एकै बेहोराले २०७५ (एम)लाई मन्जुरीमा नै करणी गरेको भनी जिकिर लिएको देखिएको फैसलामा उल्लेख छ ।
“पीडित भनिएकी २०७५ (एम) सँग प्रेम सम्बन्धमा रही कलेजबाट मनकामना मन्दिरको भ्रमणमा जाँदा विवाह गरेको भनी लिएको जिकिर पेस गरेको सिन्दुर हालेको फोटोबाट पुष्टि हुन आएको देखिएको उक्त फोटोलाई २०७५ (एम) तथा जाहेरवाला २०७५ ९एल० ले अन्यथा भन्न नसकेको देखियो,” फैसलाको पूर्णपाठमा भनिएको छ
थप भनिएको छ— २०७५ ९एम०ले चिकित्सकसँग घटना विवरण बताउँदा मौकाको कागज र अदालतको बकपत्र भन्दा भिन्न र सारभूत रूपमा प्रतिवादीको बयानसँग मिल्ने गरी निजसँग भागी गएको बेहोरा लेखाएकी, प्रतिवादीले वारदातको दिन आफू विद्यालयमै रहेको सीसीटीभीबाट देखिने भनी जिकिर लिएकोमा अनुसन्धानकर्ताले सीसीसीटीभीको दृश्य सङ्कलन नगरेको लगायतका आधार प्रमाणबाट प्रतिवादी अभिमन्यु अहिर (यादव) र २०७५ (एम) प्रेम सम्बन्धमा रही घरबाट भागी १० (दश) दिन जति बुटवल र चितवनमा बसी घर फर्केको पुष्टि हुन्छ ।
पछि जाहेरवालाले बाबुको दबाबमा परी उजुरी दिएको र कसुर लाग्ने लाग्ने गरी बकपत्र गरेको सर्वोच्चको ठहर छ ।
नेपाल भ्यूजबाट